ေျမာက္ငုိသီး ...Parkia timoriana (DC.) Morr. Philio. Journ. Soc.Bot.5.35. 1910.

Kothetnaing Kothetnaingoo  Facebook မွ ကူးသည္။
ေျမာက္ငုိသီး ...Parkia timoriana (DC.) Morr. Philio. Journ. Soc.Bot.5.35. 1910.
ဒီရက္ေတြမွာ ကေလးျမိဳ႕မွာ ေျမာက္ငုိသီး မ်ားလွဳိင္လွုိင္ေပါေသာရာသီျဖစ္ပါသည္..ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် တမူးဘက္ကုိ ဆုိင္ကယ္မ်ားျဖင့္ တင္ပုိ႔ေနတာကုိေတြ႔ရပါတယ္..ကသဲလူမ်ဳိးမ်ားအလြန္ႏွစ္သက္ေသာအသီးျဖစ္ၿပီး ဒညင္းအရသာရွိတယ္လုိ႕သိရပါတယ္.. ေျမာက္ငုိ ဟာ ကုကုိမ်ဳိးရင္း (Family Mimosaceae ) ထဲမွာပါ၀င္ေပမဲ့ အပင္ က စိန္ပန္းပင္နဲ့ ဆင္ပါတယ္..ႏွစ္ရွည္ခံ အပင္ႀကီးမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး ဆူးမရွိပါဘူး..အေခါက္ေတြက အျဖဴေရာင္နဲနဲသန္းၿပီး ေျပာင္ေခ်ာေနပါတယ္၊ အရြက္ေတြက ၂ ဆင့္ဌက္ေမႊးရြက္ေပါင္း Bipinnately compound leaves ျဖစ္ၿပီး အရင္းမွာရြက္ရင္းဖု Pulvinous ပါတာေတြ႔ရတယ္၊ ရြက္စြယ္ stipules ေတြက အေႀကြျမန္တာကုိေတြ႔ရတယ္၊ Leaflets ေတြက ၂၄-၅၂ စုံထိရွိတတ္တယ္ ေျပာင္လက္ေနပါတယ္၊ အထူးျခားဆုံးက ပန္းခုိင္ပါ တြဲလ်ားက်ေနတဲ့ Head ပုံစံပါ..ထိပ္ျဖား ကုိင္းေတြၾကားကက်ေနတဲ့ပုံပါ..၁-၂ ခုိင္ -စုလ်က္ထြက္တယ္..Clavate ပုံပါ long peduncle ရွည္လ်ားေသာပြင့္ကုိင္း ပါ၀င္တယ္..ပန္းခုိင္မွာ ပန္းပြင့္ ၃ မ်ဳိးပါ၀င္ပါတယ္၊ ဒါေတြကေတာ့ ၁-မ်ားျပားလွတဲ့ Neutral flowers အျမဳံပန္းမ်ား။ ၂- အဖုိပြင့္မ်ား staminate flowers .. ၃- bisexual flowers လိင္စုံပြင့္မ်ားပါ..calyx and corolla tubular, ပြင့္ဖတ္ ပြင့္ခ်ပ္ေတြက ၅ ခုစီပါၿပီး ေသးငယ္ကာ ျပြန္ပုံစံရွိပါတယ္၊ Stamens 10 ခုပါၿပီး တစုစည္းပါ၊ Ovary stipitate အေစ့အိမ္ကရုိးတံပါၿပီး, အေစ့ေလာင္းမ်ားစြာပါပါတယ္..အသီး ေတြက တြဲလ်ားက်ေနတယ္၊(ဒီကလူတခ်ဳိ႔ကေျပာၾကတယ္ ေျမာက္ဆုိတာ ဘယ္အသီးမဆုိ ရေအာင္ဆြတ္ႏုိင္တယ္ ဒါေပမဲ့ ဒီအသီၾကေတာ့ အဖ်ားေရာက္ေနေတာ့ ခူးမရလုိ႔ ငုိရတယ္ ဒါ့ေၾကာင့္ ေျမာက္ငုိသီးလုိ႔ ေျပာၾကတယ္ ၊ပါးစပ္စကားပါ..တကယ္ေတာ့ သူ႔အမည္ရင္းက Chacklist 2003 ထဲမွာ (Parkia insignis Kurz
: Locust bean, Myauk-htan-nyet) လုိ႔ေခၚတာပါ...အသီးေတာင့္ႀကီး ၁ေပ ေက်ာ္ၿပီး Stap-shaped, ျပားတယ္၊ မအက္ကြဲပါဘူး၊ အေစ့ရွိတဲ့ေနရာေတြမွာ ေဖာင္းေနတယ္၊ တခါတေလေျဖာင့္တယ္၊အသားထူတယ္၊ ရင့္ရင္လိမ္ေနတတ္တယ္၊ အေစ့ က ၇ ကေန ၁၉ ေစ့ထိပါတယ္၊ ..အသီးထဲက အသားကုိ အထူးျပဳလုပ္ထားတဲ့ ဇြန္းတမ်ဳိးနဲ႔ျခစ္ၿပီး ဟင္းခ်က္စားႀကတယ္၊ ေစ်းမွာျခစ္တဲ့ ဇြန္းပါတြဲေရာင္းၾကတယ္၊ အေခါက္ကုိေသြးလိမ္းရင္ အေရျပား ေရာဂါ ျဖစ္တဲ့ ယားယံျခင္း အနီစက္ေပၚျခင္းေပ်ာက္ေစတယ္၊ အသီးေတာင့္ကုိ ေထာင္း ေရနဲ႔ ေရာၿပီး hair shampoo လုပ္လုိ႔လည္းရတယ္၊ ့အေစမွည့့္ကုိ ကင္ ဒါမွမဟုတ္ အမွဳံ႔လုပ္ၿပီး ေသာက္ရင္ ေလထုိး ေလေအာင့္ နဲ႔ အစာအိမ္နာတာေတြေပ်ာက္ေစတယ္၊ ဒါ့ျပင္ Cholera ကာလ၀မ္းေရာဂါကုိလည္းသက္သာေစတယ္၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ားဓမတာမမွန္တာ ကုိလည္းေပ်ာက္ေစတယ္၊ အေစ့မွဳံ႔ အေျခာက္ကုိ ျပင္ပမွလိမ္းႀကံျခင္းျဖင့္ ၀မ္းဗုိက္နာျခင္း ၊ျပည္တည္နာ ဖက္ခြက္နာ..တုိ႔ကုိသက္သာေစတယ္..အေညွာင့္ေပါက္အေစ့မ်ားကလည္း အရသာရွိပါတတယ္၊ ပင္စည္အသားကေတာ့ ခုိင္ခန္႔မွဳမရွိလွေတာ့ တန္ဖုိးမရွိလွပါဘူး။ (Ref: Tin Tin Khaing 1998)....ေျမာက္ငုိပင္ဟာ စုိက္ရင္စီးပြားေရးအရတြက္ေျခကုိက္ပါတယ္ ၊ယခင္ကဆုိ တပင္ကုိ သိန္းဂဏန္းခန္႔ ရေပမဲ့ အခုေတာ့ ယခင္ေလာက္မရႏုိင္ေတာ့ဘူး လူတုိင္းကဒါကုိသိၿပီး လုိက္လံစုိက္ပ်ဳိးတဲ့အတြက္ ထင္သေလာက္ေစ်းေကာင္းမရပါဘူး ဒါေပမဲ့ ၂၀၀၀၀-၃၀၀၀၀ ခန္ပကေတာ့ရေနဆဲပါ၊ အခုဆုိရင္ တမူးသြားလမ္းတေလ်ာက္ လမ္းေဘး၀ဲယာမွာ သဘာ၀ သစ္ေတာေတြႀကီးေတြကုိ ခုတ္လွဲၿပီး ေျမာက္ငုိခင္းေတြအမ်ားအျပားစုိက္လာတာကုိေတြ႔ရတယ္၊ တဖက္ကၾကည့္ရင္ေကာင္းေပမဲ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးမွဳက ဒီႏွစ္ပုိင္းမွာ ပုိဲပီးမ်ားလာတာကုိေတြ႔ရပါတယ္၊ ႏွစ္ရွည္ခံ အင္ပင္ႀကီးေတြကုိ အရင္းက ျဖတ္ေတာက္ၿပီး ခုတ္လွဲထားတာေတြက ျမင္မေကာင္းပါဘူး..ေတာမီးေတြကလဲ ေလာင္လုိက္တာ.မီးခုိးေတြနဲ႔ေ၀့ေနတာပါဘဲ. ညဘက္ဆုိ ခုတ္ထားတဲ့ ထင္းေတြ အျပည့္တင္ထားတဲ့ ေထာ္လာဂ်ီ၊ ဒုိင္နာ ကားေတြက လမ္းတေလ်ာက္လုံးပါဘဲ......ေျမာက္ငုိမငုိေတာ့ မသိဘူး ..အင္... အင္ၾကင္း..သစ္ယာ...ပိေတာက္..တုိ႔ကေတာ့.... ငုိေနရပါၿပီဗ်ာ....(တမူးသြားတုံးေတြးမိတဲ့အေတြးစမ်ားပါ..TNO 4-13)